Başta Tarih Vakfı projeler koordinatörü sevgili Gürel Tüzün ve projeler bölümünden Gülay Kayacan olmak üzere Türkiye'de ilk defa araştırma konusu olan Afrika kökenliler üzerine yapılan bu araştırmada emeği geçen herkese teşekkür ederiz.
Tarih Vakfı, Avrupa Birliği Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından desteklenen Sessiz Bir Geçmişten Sesler: Afrika Kökenli ‘Türk’ Olmanın Dünü ve Bugünü Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması adlı projeyi 31 Ağustos 2008 tarihinde tamamlıyor.
Türkiye’de farklı toplumsal ve kültürel grupların yaşam deneyimlerinin günümüz teknolojileri kullanılarak kaydedilmesi; bu yolla da resmi tarih yazınında görünür olmayan, sessiz kalmış alanların gün ışığına çıkartılması, Türkiye toplumunun demokratikleşmesi ve farklılıklara saygı kültürünün gelişmesine katkıda bulunacak önemli bir çabadır. Bilinir ya da görünür olmak; toplumsal alanda farklılıkların dezavantaja dönüşmesini engelleyecek önemli araçlardır. Farklı toplumsal ve kültürel gruplar arasında ilişkiler güçlendikçe toplumsal ayrımcılık da azalacaktır.
Tarih Vakfı, Afrikalılar Dayanışma, Kültür ve Yardımlaşma Derneğiyle işbirliği içinde yürüttüğü projede, Batı Ege Bölgesi’nde yaşayan, üç farklı kuşaktan Afrika kökenlilerin yaşam anlatılarını; araştırmacılar, tarihçiler, sosyologlar, antropologlar, öğrenciler, kısacası Türkiye’nin renklerini merak edenler için kaydederek arşivledi. Bu kapsamda, İzmir, Aydın, Muğla ve Balıkesir’in kentsel ve kırsal yerleşim alanlarındaki farklı yaş, cinsiyet ve meslek gruplarından toplam 100 kişiyle yaşam öyküsü görüşmesi yapıldı ve bu anlatılar köken/geçmiş kurgusu, ekonomik ve toplumsal yaşam gibi ana temalar ve oyun, çocukluk, iş ve çalışma yaşamı, aile ve akrabalık ilişkileri vb alt temalar altında gruplandırılarak, yaşam anlatıları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar analiz edildi. Bu çalışmanın önemli bir bölümü proje bitiminde yayına açılacak olan http://www.afroturk.org/ adlı proje web sitesinde kullanıcılarla paylaşılacak.
-Projenin yöntemi, yazılı, görsel ve sesli kaynakların taranması ile sözlü tarih alan araştırması olmak üzere birbirini besleyen iki alanda biçimlendirildi.
-Projenin ürünleri sözlü tarih arşivi, web sitesi ve açıklamalı bibliyografyadır.
-Görüşmelerden 98’i görüntülü (video kaydı), 2’si ise ses kaydı alınarak yapıldı.
-Görüşmelerin ortalama kayıt süresi 90 dakikadır. Minimum kayıt süresi 25 dakika, maksimum kayıt süresi 4 saattir.
Yaşlı kuşak kendisini “Arap” olarak tanımlıyor, kentte yaşayan genç kuşak Afrika kökenli olduğunu belirtiyor. Bu tanımlamanın eğitim düzeyi ve yaşanılan yerin kır-kent olmasıyla birebir ilişkisi var. Yaşlı kuşak, geçmişte kendilerini “Arap” ya da “Zenci” olarak tanımladıklarını, “Afrikalılık” tanımlamasının yeni moda olduğunu ifade etti.
Eğitimciler: Esra Danacıoğlu, Nalan Sakızlı, Tahsin İşbilen, Gülay Kayacan
Proje Asistanları: Mustafa Olpak, Medyan Karaer
Deşifre: Hikmet Gülin Öğretmen
Sözlü Tarih Ekibi: Ekrem Tunca, Fatma Konaçer, Mehmet Konaçer, Serhat Tonguç, Rabia Gözek, Gökçen Başaran
Proje gönüllüleri: Lena Wanitsch, Cansu Varol, Özlem Sümer, Özge Altın
Proje Yerel Gönüllüleri: Ali Karakuş, Melek Dinç, Serkan Doğuluer, Ömer İletmiş, İbrahim Aydınlı, Ayşe Sezer, Mustafa Olpak
Yerel Kurumsal Destekleyiciler:İzmir Büyükşehir Belediyesi APİKAM, İzmir Goethe Enstitüsü, Dalaman TİGEM
Renksiz ve sevgiyle kalın...